Ağız kokusu çeken bireylerin evde yapabilecekleri basit bazı müdahaleler ve uyulması gereken tavsiyeler vardır. Ağız kokusu hastaları hangi doktora gitmelidir.
Ağız kuruluğu ağız kokusu sebebidir
Yumuşak fırçayı terk etmek gerekir. Yumuşak fırçalar yetersiz temizlik yaparlar ve diş etinde kanamalar ortaya çıkmasına sebep olurlar. Daima orta sert diş fırçası kullanılmalıdır. Kanamasına rağmen ısrarlı bir şekilde diş fırçalanamaya devam edilirse diş eti kanaması duracaktır. Buna rağmen diş eti kanaması durmuyorsa diş hekiminizin diş taşı ve plak temizliği yapması gerekebilir. Ağız kokusu şikayeti olan insanların önemli bir kısmı yumuşak diş fırçası kurbanı olmaktadır. Maalesef popüler pahalı ithal tanınmış markalı diş fırçaları yumuşatır ve ağız kokusu şikayeti olan bireyler için makul değildir.
Elektrikli diş fırçasını terk etmek gerekir. Engelli bireyler için üretilen elektrikli diş fırçaları hedef kitlesi genişletilerek sağlıklıbireyleri de içerisine alacak şekilde pazarlanmaktadır. Kolu kırık hastalar, hareket edemeyen yaşlılar, koopere olamayan zihinzel engelliler için uygundur ama normal bireyler için eksiktir. Bir çok yayın el ile yapılan diş fırçalamadan daha eksik temizlik yaptığını ortaya loymuştur. (Bunun tersini söyleyen firma ytarafından finanse edilmiş yayınlar da mevcuttur.)
Nasıl diş fırçalanacağına buradan bakınız. Ben bunları biliyorum dememek gerekir. Bildiğimizi zannediyoruz. Çok sayıda insan yanlış fırçalıyor ve bildiğini zannediyor. Bazıları kibir ve inat ile sayfada yazanları okumuyor, düşünerek ve içselleştirerek uygualmıyor. Sonra da ağız kokusundan yakınıp iyileşmiyor diye sızlanıyor. Siz onlardan olmayınız. Nasıl fırçalanacağı burada anlatılmıştır.
Ağızda altı kapalı yapılmış köprü varsa, koku yapabilir. Eğer ağızda koku yaptığından şüphe duyulan köprü varsa diş hekiminize müracaat edip köprü gövdesinin altını açmasını isteyiniz. Sayısız ağız kokusu vakası sadece ağızdaki köprüler sökülünce kaybolmaktadır. Daha fazla bilgi burada anlatılmıştır.
Ağız kuruluğu ağız kokusu yapabilir. Bu amaçla çok su içilmesinin faydası olmaz. Çok su içilirse idrar oluşur. Salya oluşmaz.
Dil fırçalamaya mutlaka başlamak gerekir. Dil fırçalamanın ağız kokusu üzerine etkisi %88 lere kadar çıkar.
İki kişi ağız kokusundan iyileşmeyi hak etmez. Birincisi alkol kullanan, ikincisi dilini fırçalamayan.
Dil kazıyıcı terk edilmelidir. Dil kazınmaz. Dil kazıyıcılar kullanılmamalıdır. Dil kazımak sakıncalıdır.
Alkol terk edilmelidir.
Az bile olsa alkol almak ağız kokusu yapar ve alkol terk edilse bile bir yıla yakın bir süre daha nefes kokusu devam eder. Alkol alan birisi ağız kokusundan iyileşmeyi hak etmez.
Çinkolu macun, gargara, sakız, vs.. kullanılabilir. Bunların listesini burada bulacaksınız
Antiseptik içeren gargaralara ihtiyaç yoktur
Alkol içeren gargaralar ağız kokusu yapar.
Ne kadar acıdır ki piyasamızdaki bir gargaranın üzerinde ağız kokusu için olduğu yazmakta ve içerisinde alkol bulunmaktadır. Ağız kokusu hastasına suikast gibidir. Üstelik biz bunu dolar ile yurt dışından ithal ediyoruz.
Alkol koku yapar. Maalesef eczanedeki 10 gargaradan 9 tanesinde alkol vardır. Ağız kokusundan kurtulmak isteyen hastalarımız televizyon reklamlarına kapılıp alkollü gargara satın alarak, daha fazla ağız kokusuna sahip olmaktadır. Alkolsüzdür yazan gargaralarda bile etanol dışında çok sayıda alkol bulunmaktadır.
Bireyin kendisinden başka hiç kimsenin hissetmediği ağız kokusuna Tip 5(subjektif ağız kokusu) adı verilir. Bu insanlar, çok duygulu, içe dönük, hassas, asosyal, narin, takıntı yapmaya meğilli kişilerdir. Eksik yaşamak zorunda kalmıştır. (evlenememek, iş bulamamak, terk edilmek vs..). Genellikle içe dönük, hekime kızgındır, paramedikal uygulamalarda çare ararlar. Çünkü doğru teşhis edilemezler.
Subjektif Nörojenik ağız kokusu
Psikolojik ağız kokusu
1- Nörojenik Sebepler
Şahıs tat alma ile koku almayı birbirine karıştırabilir. Bu duruma genel ifadeyle kemosensor disfonksiyon denir. Şahıs aslında tat almaktadır fakat bunu koku zannetmektedir (Dysgeusia). Bu iki algı birbirine karığtırılmaya çok müsaittir.
Ayrıca self halitosis olarak tanımlanan 3 tane nörojenik ağızkokusu sebebi daha ayırt edilir:
Birincisi, koku alabilen almaçlar (olfaktör sensor) ile donatılmış epitel hücre adacıkları nasofarinksin ve oronasal mukozanın muhtelif yerlerine saçılmış olabilir. Böyle şahıs genzinden koku almaktadır (retronasal olfaksiyon). Bu vakalar aslında Tip 2 ağız kokusudur fakat Tip 5 ağız kokusu kılığında karşımıza çıkarlar. Özel ölçme yöntemleri ve dikkatli bir anamnez ile yakalanmazsa psikojenik zannedilir. Sayısız insan bu şekildedir. İkincisi, kana geçen bir kimyasal madde kan dolaşımı ile olfaktör reseptöre hematojen yolla ulaşmaktadır. (Blood borne olfacttion). Bir çok hastalık bunu yapabilir, hepsinde ortak mekanizma, kokulu maddenin kana geçmesi ve kan yolu ile buruna gelmesidir. Üçüncüsü, koku halüsinasyonlarıdır. Yüksek ateş, kafa içi tümörü, trafik kazaları, büyük ameliyatlar, kafa çarpışmaları, zehirlenmelerden sonra şahız mevcut olmayan kokuları duyabilir. Sürekli kullanılan bazı ilaçlar (öksürük ğurubu, hipertansiyon ve diyabet ilaçları vs) beyindeki koku merkezini etkileyip kakozmi (olmayan çirkin kokuları algılamak), sebep olabilir. Hipotiroidizm, anemi, mineral içeriğindeki bozulmalar ve 200 den fazla hastalık buna sebep olabilir. Phantosmia , (fantom koku) olarak isimlendirilebilir.
2- Psikojenik Sebepler
Bu şahıslarda yukarıda anlatılan nörojenik sebepler bulunmadığı halde ağızlarının (veya vücutlarının) koktuğuna inanırlar. Aslında bunları 3 grupta toplamak gerekir:
Ağız kokusu anskiyetesi (halitofobi): “Aslında bende ağız koksu yok fakat ya varsa? ve başkaları benden gizliyorsa?” diye tedirgin olarak doktora giderler. Psikojenik ağız kokusu formlarının en hafif cinsidir, en kolay ve hızlı şekilde tedavi olurlar. tedavisini psikiyatristler yapar. Diğer iki hastalık formu imajiner halitosis adını alır ve şöyle belirlenir: Olfaktör obsesyon (obsesif kompülsif rahatsızlık): sık sık ağızları koklarlar ve başkasına ağızlarını koklatmak isterler. Hekimin kendisinin ağzını koklasın ister. Koklamazsa bunu talep eder Sık sık diş fırçalar ve gargara yaparlar, daima şeker yer ve sakız çiğnerler. Aslında ağız kokuları yokur veya fizyolojik ağız kokusunu abartırlar. Delüsyonel halitosis (olfaktör referans sendrom, monosemptomatik hipokondriyal psikoz, olfaktör paranoid sendrom): Referans olarak başka birilerini gösterirler. Birisi bana bakarak parmağını burnuna koydu demekki bana ağız kokum sebebiyle ip ucu verdi, odaya girince birisi pencereyi açtı, otobüste yanıma oturmadılar, beni görünce arkasını döndü gibiifadeler ile başka insanları refere ederler. Aslında ağız kokuları yokur veya fizyolojik ağız kokusunu abartırlar. Başkalarında hiç ağız kokusu bulunmadığına inanır. Ne zamandan beri ağzı koktuğu sorulduğunda çocukluğundan beri veya kendini bildiğinden beri koktuğunu söyler. Ağız kokusunda kesinti olup olmadığı sorulduğunda 50 senelik ömründe 1 saat bile kesilmediğini söyler. Belli ki fizyolojik (normal) kokudan bahsetmektedir.
Bu hastalıklarun en kalıcı ve en doğru tedavisini psikiyatristler yapar. Fakat bazen hipnoz, akupuntur veya buna benzer uygulamalar da denenebilir.
Bu bir kuraldır: Her ağız kokusu, tedavi edilmeyip yeteri kadar beklerse sonunda Tip5 ağız kokusu da üzerine eklenecektir.
Kaynaklar:
Aydın M. , Harvey-Woodworth CN. Halitosis: a new definition and classification. British Dental Journal, 2014; 217: E1 doi 10.1038/sj.bdj.2014.552
Aydın M. , Bollen CML, Özen ME. Diagnostic value of halitosis examination methods. Compendium of Continuing Education in Dentistry, 2016, in press.
Aydin M, Ağız kokusu, 2008 Nobel Kitabevi, İstanbul
Aydin M, Bollen CM, Özen ME. Diagnostic Value of Halitosis Examination Methods. Compend Contin Educ Dent. 2016 37(3):174-178
Özen ME, Aydin M. Subjective halitosis: definition and classification. J N J Dent Assoc, 2015; 86(4):20 -24.
Aydın M. , Özen ME. Kirbiyik U, Evlice B, Ferguson M, Uzel I. A new measurement protocol to differentiate sources of halitosis. Acta Odontol Scand. 2016 in press
Ferguson M, Aydin M, Mickel J. Halitosis and the Tonsils A Review of Management. Otolaryngol Head Neck Surg 2014, 151(2):567-574 0194599814544881
Ağız kokusu muayenem ne kadar sürecek? Önceden neler yapmam lazım? Kaç lira ödeyeceğim? Bu işin garantisi var mı? Tam olarak adres nedir? Halitorium klinik nerede? Telefonu adresi nedir? Halitorium kliniğin içinden fotoğraflar görmek istiyorum Beni kim muayene edecek? Odada hemşire olacak mı? Bana ne gibi sorular sorulacak? Nasıl muayene olacağım? Başkasının muayenesini video olarak izlemek istiyorum
Bunların hepsini Halitorium klinik sayfasında bulacaksınız. Tıklayın:
Ağız kokusunun birinci basamak tedavisi için diş hekimi ağız sağlığını temin eder. Yapılacak bütün diş ve diş eti tedavileri tamamlanır. Orta sert (yumuşak değil) diş fırçası ile dil ve dişler burada anlatıldığı şekilde düzenli fırçalanmaya başlanır.Ağız kokusunda ağız bakımı burada anlatıldığı şekilde yapılır.
Aşağıdaki çinkolu ürünler sadece Tip 1 ağız kokusuna etkilidir. Probiyotik yoğurt ise sadece Tip 3 ağız kokusu için etkilidir. Ağız kokusunun çeşitleri için buraya bakabilirsiniz.
Ağız kokusu ürünlerinde aşağıdaki çinko bileşiklerinin bulunması istenir Çinko klorid (ZnCl2 ) Çinko laktat Çinko asetat Çinko glukonat Diğer çinko bileşikleri ya etkisizdir veya pek az etkilidir.
Alkolsüz olması istenir fakat piyasamızda üzerinde “alkolsüzdür” yazan pek çok gargara alkollüdür.
Ağız kokusu için kullanılabilecek bazı ürünler şunlardır (13.Kasım.2017 tarihinde hazırlanmıştır. Bu tarihten sonra içerikleri değişen ürünler listede bulunuyor olabilir.)
Çinkolu diş macunları (alfabetiktir): Colgate sensetif çok yönlü koruma İpana expert 7 diş eti koruma SPLAT Special GINGER Diş macunu Signal integral Signal Nutriaktif
Alkolsuz, antiseptik ve çinkolu gargara HALİTOSİL Pharmol ZN Oderol
Bütün ağız kokuları birbirinin aynisi midir? Kaç çeşit ağız kokusu vardır? Fizyolojik olan hariç, toplam 5 tip ağız kokusu vardır. 2 tanesi dilden, diğeri sindirim kanalından, diğeri akciğerden gelir. Diğerinde koku yoktur fakat hasta ağzının koktuğunu söylemektedir. Ağız kokusu çeşitleri. En sık rastlananı Tip 1 ağız kokusudur.
Prensip olarak Tip 1 ağız kokusu nasıl meydana gelir? Ağız kokularının ağızdan gelenleri dilin sırtından kaynağını alır. Dil papillaları arasına giren protein birikintiler bakteriler tarafından uçucu kükürtlü bileşiklere dönüştürülür. Ağız kokusu bu çirkin kokulu gazlardan ibarettir.
Ağız kokusunu oluşturan hangi gazdır? Tek bir gaz değildir. Bakterilerin ürettikleri bazısı kükürtlü gazlardır, bazısı ise kükürtsüz uçucu yağ asitleridir. Ağız kokusu gazlarının yapısı ve listesi Sık rastlanan ağız kokusu gazları 3 gruptur:
Kükürtlü gazlar,
Organik gazlar
Azotlu gazlardır
Ağızdaki hangi bakteriler ağız kokusu yapar? Hepsi bu işi yapabilir fakat en becerikli olanlar şunlardır: Actinobacillus actinomycetemcomitans, Bacteroides forsythus, Bacteroides ovatus, Bacteroides ureaolyticus, Eubacterium brachy, Eubacterium lentum, Eubacterium limosum, Eubacterium nodatum, Eubacterium timidium, Fusobacterium nucleatum, Peptostreptococcus anaerobius, Peptostreptococcus asaccharolyticus, Peptostreptococcus indolicus, Porphyromonas asaccharolytica, Porphyromonas gingivalis, Prevotella intermedia, Selenomonas sputigena, Spiroketler, Streptococcus mutans, Streptococcus oralis, Treponema denticola, Veillonella parvum, vs… Bazen tek bir bakteriyi ağız kokusundan sorumlu tutan yazılar yazılmaktadır. Sanki ağız kokusunu bir bakteri yapıyor gibi görmemek gerekir. Hiç bir bakteri tek başına ağız kokusundan sorumlu tutulamaz. Ağız kokusu gidermek için mikrop peşinde koşulması doğru değildir.
Ağız kokusu hastalarına yapılabilecek ilk müdahale nedir? Ağızdaki bakteri kaynaklarını gideriniz, kısa süre antiseptik veriniz, dil fırçalamayı öğretiniz, kısa ve uzun süreli çinkolu ürün teklif ediniz. Buna temel tedavi ismi verilir. Her vakada mutlaka ilk önce bunlar yapılır.
Neden Çinkonun ağız kokusu tedavisinde özel bir yeri vardır? Evet çinko ağızdaki kükürtlü gazlar ile reaksiyona girer ZnS bileşiğine dönüşür ve gazları çöktürü. Böylece koku kaybolur. Organik çinko bileşikleri daha etkilidir, çünkü organik molekülden çinko emisyonu daha kolay olur. Mesela çinkoglukonat, çinko sülfattan daha etkilidir. Diş macunu ve sakızlara çinko sitrat konulmasının sebebi mikrop öldürmek değildir, ağız kokusunu engellemektir. Çinko ayrıca koku alma ve tat alma sistemlerinin vaz geçilmez elementidir.
Bir hastada ağız kokusunun sebebini hangi tip olduğunu nasıl bulabilirim? Anamnez teşhis için fevkalade önemlidir. Olmayana ergi metodu ile ilk önce Tip 1 ağız kokusu elimine/tedavi edilir. Sonra sırası ile Tip2,3,4,5 ağız kokusu aranır, sorgulanır, incelenir, ilgili doktor tarafından tedavi edilir. Tedavide yol haritası budur.
Ağız kokusunun diğer sebeplerini nasıl teşhis edebilirim? Bu amaç ile kan biyokimyası, akciğer pa, panoramik, Water’s , Caldwell veya submentovertex röntgenler, tükrük pHsı, idrar tetkiki, dışkı mikroskopisi ve sindirim testleri gerekebilir. İleri tedavi planı için bu esere göz atınız.
Diş fırçalamasına rağmen neden hastalarımda ağız kokusu iyileşmiyor? Ağızda koku yayan kaynak dişler değildir. Dildir. Bu sebeple diş fırçalamanın ağızkokusu üzerine etkisi en çok %33 civarındadır.
Sağlıklı insanların ağızları kokar mı? Evet. Sabah uyanıldığında 1-2 saat boyunca duyulan ağız kokusu fizyolojiktir. Tedavi edilmez, çünkü tedavi edilemez. Ayrıca gün içerisinde her bireyin ağızı <50ppb biriminde kokabilir (zemin kokusu).
Ağız kokusu hastasına ne ilaçlar verilebilir? Sebebi bulunup ortadan kaldırılmadıysa aşağıdaki ilaçlar ağız kokusuna çözüm değildir ama gerçek tedavi devam ettiği süre boyunca verilebilir. Ağız kokusu için kullanılabilecek ilaç listesi
Çinkolu diş macunu
Alkolsüz gargara
Çinkolu sakız
Antiseptik pastil
Probiyorik yoğurt
Ağız kokusu için hastamıza nasıl bir gargara önerelim?
Alkolsüz olmalı,
Antiseptik olmalı
içinde antiinflamatuvar bulunmamalıdır Maalesef eczanedeki pek çok gargarada alkol bulunur. Alkol ağız kokusunu artırır. İyi bir ağız kokusu gargarasının yapısı şöyle olmalıdır: ağız kokusu gargarası
Neden bir çok antiseptik gargara ağız kokusunu azaltmıyor ? Çünkü firmalar gargara şişesinin içerisine alkol koyuyorlar. Alkol ağız kokusunu azdırır. Piyasamızda bir kaç tane antiseptik alkolsüz gargara vardır.
Bu grafikte 12 mM çinko içeren solüsyon uygulandığında başlangıçta 1750 birim olan ağız kokusu ilk 20 dak içerisinde koku engellenmesi %98 dir. 7.5 saat sonra bile ağız kokusu %50 den fazla engellenmiştir.
Ağız kokusu için hastamıza hangi diş macununu önerelim?
İçinda bazik madde veya alkol bulunan macunlar ağız kokusunu artırır. Bizim marketlerimizde sadece bir tane diş macunun yapısı ağız kokusu tedavisine uygundur. Bu macunun içinde alkol yoktur, bazik madde azdır ve ağız kokusunu iyileştiren çinko buılunur. Maalesef satılmadığı için piyasadan çekilmeye başlamıştır.
Neden sakız ağız kokusunu gidermiyor ?
Sakız ağız kokusunu artırır. Çünkü sakızın yapısındaki tiyosülfit polimeri ağız florasındaki bakteriler tarafından parçalanıp kükürtlü bileşiklere çevrilir ve ağız kokusu sebebi olur.
Bireyin ağızına su, naneli şeker ve sakız verildiğinde ağız kokusundaki değişimler görülmektedir. Sakız ağız kokusunu artırmıştır. Bu sakızın içerisinde çinko yoktur. naneli şekerin de ağız kokusu üzerine zayıf artırıcı etkisi görülmüştür.
Ağız kokusu için hastamıza nasıl bir sakız önerelim? Çinkolu sakız önerilebilir. Piyasamızda 1-2 tane çinkolu sakız vardır. Kutunun üzerinde içerik bilgileri arasında çinko sitrat bulunduğu belirtilmiştir.
İlaç veremediğimiz yaşlı hastalara ağız kokusu için ne önerebiliriz? Tuzlu su, yeşil çay, her türlü çerez (ceviz, fıstık vs) ağız kokusunu engeller. İçerisinde çinko bulunan her besin maddesi verilebilir.
Herbal (bitkisel) ilaçların ağız kokusundaki yeri nedir? Nane, kekik, maydanoz, karanfil benzeri bitkisel ilaçlar ağız kokusuna zararsızdır.
Ağız kokusunu artıran bir besin maddesi var mıdır? Başta yumurta olmak üzere sistein içeren bütün besinler.
Ağız kokusu tedavisi devam ederken hastaya nasıl bir perhiz verilir? Hiç bir perhiz verilmez.
Kandida diyeti ağız kokusuna faydalı mıdır? Bağırsak mantarı engellenebilir mi? Kandida Candida diyeti diye bir şey yoktur. Kandida diyeti satıcıların uydurduğu bir hurafedir. Bağırsaktaki kandida cinsi mantarların besinlerin sınırlandırılması yoluyla engellenmesi mümkün değildir. Kandida mantarlarının bağırsakta bulunması lazımdır. Kandida mantarı ağız kokusu yaptığına ilişkin her hangi bir bilgi yoktur.
Ağız kokusu için beslenme ip ucu var mıdır? Yıllar boyunca hiç ara vermeden, her gün, hep ayni besinleri yiyen insanların ağızları kokabilir (Bkz Tip 3 ağız kokusu). Böyle besinler yasaklanmaz, seyreltilir veya dönüşümlü yemesi istenebilir. Bunun dışında alkol kullanılması ömür boyu yasaklanmalıdır. Özel bir diyet kısıtlamasına gidilmez.
Ağız kokusu ne zaman tedavi edilmez.?
Sabah uyanır uyanmaz fizyolojik sebeplerle herkesin ağız kokar. Hastalık değildir. Tedavi etmeye çalışmayınız.
En az 2 aydan beri devam etmiyorsa ağız kokusunu tedavi etmeyniz.
Hastanız ağızını temiz tutmayı alışkanlık haline getirinceye kadar ağız kokusunu tedavi etmeyiniz.
Hamilelerde, oruçlularda ağız kokusunun tedavi edilmesine gerek olmazr. Ağız kokusu bu bireylerde zaten geçicidir.
Ağız kokusu nasıl tedavi edilir? Bu video bu soruya cevap vermek için hazırlanmıştır:
Neden gingivit ağız kokusu yapıyor fakat periodontit ağız kokusu yapmıyor? Maalesef bu konu üzerinde pek yayın yoktur.. Muhtemelen periodontal doku hasarı başlayınca tersine bir mekanizma ile ağız kokusunun ortaya çıkması engellenmektedir. Bu konuda daha fazla çalışma yapılması gereği açıktır.
Ağzı kokan birey ağızının koktuğunu bilebilir mi? Kimisine göre en son kendisi bilir. Bazı yazarlar kesintili dönemlerde bireyin ağız kokusunu algılayabildiğini yazarlar. Genellikle ilk şikayet hastanın kendisinden değil çevresinden gelir. Nadir bazı hastalar kendi ağız kokularının ayırımına varırlar. Bardağa üflemek, yastığa üflemek belki bazen fikir verici olur
Ağız kokusu tedavisinde lazerin yeri nedir? Lazer ağız kokusu tedavisinde kullanıldığına ilişkin her hangi bir yayın bulunamamaktadır. Fakat kullanılması fevkalade isabetlidir. Tonsil yüzeyine koterizan uygulamalar yapılabildiğine göre benzer uygulamalar dilin arka bölgesinde sınırlı bir alana uygulansa bir mahzuru olmasa gerekir.
Ağız kokusu tedavisi amacı ile yutulan kapsüllerin tedavide yeri var mıdır? Sadece Tip 3 ağız kokusunda ve geçici ağız kokularında kullanılabilir. Diğer ağız kokusu tiplerinde bu kapsüllerden verip hastayı oyalamak doğru değildir.
Bilek yalama testi nedir? Bilek yalanıp kuruması beklenir ve koklanırsa çirkin koktuğu görülür. Salyanın içerisindeki çözünmüş kokulu maddeler normalde asla koku saçmadığı halde eğer bir yüzey üzerine bırakılıp kurutulursa elbette kokacaktır. Herkesin salyası kokar. Bilek yalama testi yapılan herkeste az veya çok miktarda çirkin koku bulunacaktır. Aslında bilek yalama testi satıcıların ürün satabilmek için kullandıkları bir testtir. Herkeste her zaman bilek yalama testi ile bir miktar koku bulunur. Çünkü kuruyan salya daima kokar. Devamını forumdan okumak için tıklayınız .
Bilek yalama testine esas olan salyanın içinde ne kokar? Salyanın içerisinde indole, skatole ve amonyak gazları ve hatta bir miktar kükürtlü gazlar çözünmüş olarak bulunur. Islak iken salya asla kokmaz. Eğer salya kurutulursa, örneğin bilek yalama testi yapılırsa, bu çirkin kokan maddeler algılanmaya başlanır. İyice canlandırmak için tuzlu su düşününüz. Suyun içinde çözünmüş olan tuzu göz ile görmek imkansızdır. Eğer su kurutulursa, tuz bardağın kenarında görünmeye başlar. Salyayı santrifüj yaparsak tüpün dibine epitel hücreleri ve bakteri hücreleri çöker (sediment). Tüpün yüzeyinde (supernatant) ise salyanın sıvı kısmı bulunur, içerisinde serum proteinleri vardır. Salyayı böyle ayırdığınız zaman sediment çok zayıf kokar veya koku durur. Bunları birleştirirseniz koku yeniden başlar. Süpernatant ile sediment ağızın dışında birleşirse daha az, ağızın içinde birleşirse daha fazla koku çıkarmaktadır. Bu çok enteresandır ve ağız kokusu mekanizmasında henüz anlaşılamamış taraflar bulunduğunu gösterir.
Alkali diyet nedir? Ağız kokusuna faydalı mıdır? Alkali diyet diye bir şey yoktur. Ağız kokusuna hiç bir etkisi de yoktur. Alkali olan yani asitlik seviyesi (ph) 7 den büyük olan besin maddeleri yenerek organ ve dokuların pH değeri değiştirilemez. Bu konuda ciddi spekülasyonlar yapılıp ticari pirim için sahte vakalar, yanlış ve yanıltıcı bilgiler internete adeta monte edilmiştir. Sanki alkali diyet kanseri bile iyileştiriyormuş gibi sakıncalı tanıtımlar yapılmış, kitaplar yazılmış, hatta doktorların bir kısmı bu haberlere alet edilmiştir. Bir besin ne kadar alkali olursa olsun mideye girdiği dakikadan itibaren pH derecesi kontrol edilemez. Yenen besinler organ ve dokuları alkali yapamaz. Zaten yapmaması gerekir. Aksi halde insan komaya girer ve ölür. Buna rağmen alkali diyet hurafesine dur diyen kimse olmamaktadır.
Kudret narı ağız kokusuna faydalı mıdır? Etkili değildir.
Neden benim duyduğum ağız kokusunu başkaları duymuyor? Retronasal koku alma veya dysgeusia gibi hastalıklarda bu durum ortaya çıkabilir
Başkaları bende ağız kokusu duyduğunu ben sormadan ağzı ile telafuz ederek söylüyor, beni ağız kokusu hakkında uyarıyor, ama ben kendi ağız kokumu duymuyorum Bu durum Tip 1 veya bazen Tip 2 ağız kokusunun en bilinen en belirgin özelliğidir. Ağız kokusu tedavisi en kolay olanlar bu grup bireylerdir.
Başkalarının bende ağız kokusu duyduğunu ve bundan rahatsız olduklarını düşünüyorum. Hiç kimse beni bu konuda uyarmıyor, bana belli etmiyorlar, benden gizliyorlar, ben gelince sırtlarını dönüyorlar, yüzlerini çeviriyorlar, burunlarına parmakları ile dokunarak bana işaret veriyorlar, ben gelince pencere açıyorlar, benimle asansöre ve arabaya binmiyorlar, ben soruyorum ama bende ağız kokusu bulunduğunu söylemiyorlar. Ama ben kendi ağız kokumu duymuyorum. Buna psikojenik sebepli subjektif ağız kokusu adı verilir (Tip 5 Ağız kokusu). Olfaktör referans sendrom ismi de verilir. Seratonin geri alım inhibitörü ilaçlar ile kolayca tedavi edilmektedir. psikiyatrist ile görüşmek gerekir.
Birey ve çevresi rahatsız değilse ağız kokusu var mıdır?
Sabah kokusu tedavi edilir mi?
Sarımsak, soğan veya sigara ağız kokusu yapmaz. Biliyor muydunuz?
O halde ağız kokusu veya nefes kokusu deyince ne anlayacağız?
Ağız kokusunun tanımı dünya tıp lietartüründe ilk defa şu şekilde yapılmıştır (Aydın M, 2015).
Bireyin kendisi veya sosyal çevresi tarafından algılanan,
Kabul edilemez seviyede ve çirkin olarak yorumlanan,
Vücudun içerisinde (endojen) üretilen,- A- Ağızdan, B- burundan veya C- nefesten veya bu üç yolun farklı kombinasyonları ile vücudun dışına atılan,
Kronik (en az 2 ay), kesintili veya kesintisiz olarak devam etmiş olan kokulara ağız kokusu adı verilir.
Bu kokuyu yayan canlıya ağız kokusu hastası denir.
Eğer ağız kokusuna sebep olan çirkin kokulu gaz(lar)ın vücuttan dışarı atılım yolları arasında akciğer ekspirasyon havası (nefes) var ise bu özel duruma nefes kokusu adı verilir.
Ağız Kokusunun Özellikleri
Bir kişi ağız kokusundan yakınıyorsa başka hiçbir ilave teste gerek olmaksızın o birey ağız kokusu hastasıdır. Ağız kokusu ağrı gibidir. düşünülmelidir. Hasta var diyorsa vardır.
Bireyin kendisinin ağız kokusunu duyması şart değildir. Sosyal çevresinden birisi bireyde ağız kokusu tarif ediyorsa, bu birey ağız kokusu hastası kabul edilir.
Hem bireyin kendisi hem de sosyal çevresi çirkin koku tespit edemiyor ise, halitometre ile yapılan koku ölçümü yüksek bulunsa bile ağız kokusu yoktur.
Bireyin hem kendisi veya sosyal çevresi bir ağız kokusunun varlığını tespit ediyor fakat bu kokuyu rahatsız edici bulmuyorsa ağız kokusu yoktur.
Hayvanlar da ağız kokusu hastası olabilir.
Akut ağız kokusu yoktur. Geçici oral flora değişiklikleri (tonsillit, rinit, akut farenjit, antibiyotik kullanılması vs) sebebi ile ortaya çıkan ve iki aydan kısa devam eden kokular, ağız kokusu hastalığı değildir.
Yemek kokuları ağız kokusu değildir. Sarımsak ağız kokusu yapmaz, sarımsak kokusu yapar. Sigara ağız kokusu yapmaz, sigara kokusu yapar.
Ağız kokusu tanımı halitometrik ölçümlerden bağımsızdır. Halitometre ağızdaki kokuyu kaç gösteriyor olursa olsun ağız kokusu için belirleyici değildir.
Bireyin kendisi veya çevresi rahatsız oluyorsa, halitometre sıfır gösterse bile ağız kokusu vardır. Ki böyle vakalar nadir değildir..
Kaynaklar:
Aydın M. , Harvey-Woodworth CN. Halitosis: a new definition and classification. Br Dent J, 2014; 217: E1 doi 10.1038/sj.bdj.2014.552
Aydin M, Bollen CM, Özen ME. Diagnostic Value of Halitosis Examination Methods. Compend Contin Educ Dent. 2016 37(3):174-178
Özen ME, Aydin M. Subjective halitosis: definition and classification. J N J Dent Assoc, 2015; 86(4):20 -24.
Aydin M. Özen ME. Kirbiyik U, Evlice B, Ferguson M, Uzel I. A new measurement protocol to differentiate sources of halitosis. Acta Odontol Scand., 2016, 11:1-5 DOI: 10.3109/00016357.2016.1163732
Aydın M. Ağız kokusunu anlamak ve sınıflamak. Turkiye Klinikleri J Oral Maxillofac Surg-Special Topics 2016;2(1):5-16
Aydın M. Ağız Kokusu Muayane Yöntemleri ve Güvenilirlikleri. Turkiye Klinikleri J Oral Maxillofac Surg-Special Topics 2016;2(1):17-30
Aydın M. Teşhisten Tedaviye AĞIZ KOKUSU. Nobel kitabevi, 2008, İstanbul
