Amalgam dolguya zehirlidir denildi, kompozit dolgular alternatifsiz olarak önümüze sürüldü. Peki bu maddeler sağlıklı mı? iyi mi? organizmaya zararsız mı? Beyaz diş dolgusu olarak kullanılan bu maddeler gerçekten insan sağlığı ile uyumlu mu?
Bu yazıda kompozit (beyaz) diş dolguların yapısında bulunan akrilikler, asitler ve bisfenolA(BPA) isimli maddelerin biyolojik davranışları anlatılmaktadır. Bu maddelerin taşıdığı özellikler şunlardır:
• Sitotoksik, genotoksiktir, ve serbest oksijen radikali oluşturur,(Jiang RD, 2017)(Hume, 1985)(Silva JM, 2014)(Atsumi, 1998) (Koliniotou-Koubia E, 2001)
• DNA hasarı yapar, teratojendir. Hamile deney hayvanlarında bebeğe geçtiği gösterilmiştir. Beyaz dolgunun gebelerden uzak tutulması uygun olur (Wessels M,2015) (Karlsson, 1995) (Schwengberg D, 2005) (Vandenberg LN, 2011) (Dekant W, 2008) (Savastano S, 2015)
• Acil değilse gebelere beyaz dolgu yapılması ertelenmelidir (Fleisch AF, 2010)
• Emziren anneden bebeğe geçer (Fenichel P, 2013)
• Bakteriler beyaz dolguyu yiyerek beslenir, mikroplar beyaz dolguyu sever ve beyaz dolgu mikropları besler. Mikroplar dolguyu yemesin diye dolgunun içine klorheksidin (Breschi, 2020), gümüş nanopartikülleri (Dressano, 2020) (Wang J, 2022) veya bakır nanopartikülleri (Hanzen TA, 2022) ilave edilmiştir, ama beyaz dolgunun kenarındaki açılmalar engellenememiştir.(Wang, 2018) (Wang J, 2022)
• Dişin sinirini (pulpa) tahriş ve nekroz oluşturur, iyileşmesini geciktirir. (Nowicka A, 2016) Bu sebeple beyaz dolgudan sonra dişte ağrı olabilmektedir.(Chandwani ND, 2014)
• Temas ettiği hücrenin intihar etmesine yol açar (Tuncer S, 2012)
• Beyaz dolgular, daima amalgam dolgudan daha kısa ömürlüdür. Genellikle beyaz dolgunun bozulma sebebi kenarından diş çürümesi başlamasıdır. (Wong YJ, 2016) (Moraschini V, 2015) . (Alhareky M, 2016)(Beck F,2015)
• Beyaz dolgunun östrojenik aktivitesi vardır (Chapin RE, 2008) Kanserin tetik mekanizmaları ile ilişkilendirilmektedir. (Yaguchi T, 2019)(Seo H, 2023)(Gomes JM, 2020)(Lee, 2017)
• Rahim kanseri (Mallozzi M,2017) , testis, tiroid kanseri (Moriyama K, 2002), prostat kanseri (Tarapore P, 2014) ile de ilişkili bulunmuştur (Gomes JM, 2020)
• Beyaz dolgudaki bazı maddeler ağız kanserleri (Almeida TFA, 2021) Akciğer kanserleri, osteosarkom ve meningioma da yapabilmektedir. (Shafei A, 2018)
• insülin direnci ve tip 2 diyabet gelişmesini sağlayabilir (Hwang S, 2018)(Fenichel P, 2018) (Radke EG, 2019)(Yeganeh BS, 2019)
• Obesite için yatkınlık sağlar (Legeay S, 2017)
• immünotoksiktir, bağışıklık sistemine zararlı etkileri vardır (Hessel EVS, 2016)
• Nöroendokrin sistemi bozabilir (Patisaul HB. 2019)
• Sperm hareket ve kalitesini de azaltmaktadır. (Li R,2019) Kısırlık sebebi olmaktadır (Tranfo G,2011) (Wang H, 2023)
• Salya içinde kendiliğinden çözülür, kendiliğinden erir. Dayanıksızdır. Kenarındaki açılmaların sebebi budur (Delaviz Y, 2013) Kendiliğinden degrade olur, giderek dağılır, eksilir, açılır.
• Sertleşirken büzülür, kavite kenarında sızıntıya yol açan mikro boşluklar oluşturur. Bu sebeple dolgunun kenarından dolgu altına sızıntı yapar (Jin WJ, 2023)
• Salyadaki nötrofiller kompozit dolguya yapışır ve onu tahrip eder. Bizim hücrelerimiz kendisini korumak amacı ile beyaz dolgu ile kavga halindedir (Gitalis R, 2019)
Buradaki bilgiler meslektaşlarıma fikir vermek içindir. Bunlar tedavi konsültasyon anlamına gelemz. Her türlü soru için hekimişniz ile görüşün