FLORSUZ DİŞ MACUNU EKSİKTİR

Flor gereklidir, zehirli değildir

Florsuz diş macunlarının satışını hızlandırmak için florlu diş macunlarının karalanması, itham edilmesi, suçlanması, kötülenmesi, zehirlidir diyerek dedikodu çıkarılması gerekiyordu. Bunu yaptılar. Hatta video bile yaptılar. Bunu yapanlar saf ve masum halkın dikkatini çekerek sükse ve pirim yaptılar. Buna yönlendirilmiş abartı ismini verebiliriz.

Zehirlenme gündeme gelecekse öncelikle günlük flor ihtiyacımıza bakalım:
0-6 aylık 0.01 – 0.7 mg
7–12 aylık 0.5-0.9 mg
1–3 yaş 0.7 1.3 mg
4–8 yaş 1- 2.2 mg
9–18 yaş 2-4 mg -10 mg günlük flor ihtiyacımız vardır. Kaynak: NiH raporları

Şimdi gelelim biz floru nerden karşılıyoruz:
1 litre çayda 0.3 mg flor vardır
Anne sütünün litresinde 0.002 mg, inek sütünün 1 litresinde 0.007 mg flor bulunur. Makarna, Domates, Muz, Yumurta, Havuç, Fıstık ezmesinde hiç bulunmaz. Un, Mısır, Sığır eti, balık, Peynir, Ekmek, Tavuk, Elma, Avokado içinde sıfır sayılır.NiH raporları

Milyonda bir hassasiyetle mikrogram seviyesinde flor içeren besinler ise şöyledir:
Pirinç 0.12 μg/g, patates 0.01-0.02 μg/g; Fasulye 0.42 μg/g; meyve 0.01 μg/g; sebze 0.10 μg/g; Mantar 0.75, ; Yosun 0.06 μg/g (Soejima T, 1994)

Yani bizim flor ihtiyacımızı karşılayabileceğimiz doğru dürüst bir kaynağımız bulunmuyorken florun aşırı dozundan ve zehirlenmesinden bahsetmek çok makul olmayabilir.

Şimdi gelelim zehirlenme dozlarına:
İnsanda zehirlenme belirtilerinin ortaya çıkmasına sebep olabilecek en küçük Sodyum florid (NaF) konsantrasyonu 5-7.5 mg/kg dır. 75 kg ağırlığındaki bir erişkini zehirlemesi için vücuduna toplamda 375 mg flor girmesi gerekir. Piyasadaki diş macunlarında 1000 mg/L flor bileşiği bulunur. Bir sıkımlık (çeyrek çay kaşığı) macundan (~15 mg) vücuda absorbe edilen NaF miktarı miktarı 1.3 mg olarak tahmin edilmektedir. Bu miktar çocuklarda daha yüksektir çünkü çocuklar macun yutabilmektedirler. Kronik zehirlenme için 2 mg/gün dozunu geçmek gerekir. Ayrıca hatırlamak gerekir ki : Erişkin bir insanın günlük flor ihtiyacı 2 – 4 mg dır.

Florun dünya harbinde yahudileri öldürmek için zehirli gaz olarak kullanıldığı da etkileyici bir senaryodur. Bu videoda söylenenler doğru değildir sözümona esir kampında flor zehiri kullanılmış, güya dünya savaşında zehirli gaz olarak kullanılmış gibi gerçek dışı olaylar anlatılmaktadır. Bunların gerçekle alakası yoktur. Zaten 1930 da esir kampı yoktu.
Diyelim ki flor bir insanı zehirlemiş olsa akut belirti kusma karın ağrısıdır. kronik zehirlenmelerde ise kemiklerde yumuşama ve kırılmalar, dişlerde kahverengi renkleşmeler ortaya çıkar nöro-davranışsal belirtiler dünyada sınırlı sayıda rapor edilmiştir.

Bu durumda eğer diş macunundan yanlışlıkla nanogram veya mikro gram flor yutuyorsak bunun zehirleyebileceğini düşünmek çok isabetli olmayabilir.
Florlu diş macunu kullanınız ve kullandırtınız. Bu sağlığımız için gereklidir. Hiç bir zararlı etkisi yoktur.

Ağız Kaynaklı Tip 1 Ağız Kokusunun Tedavisi

Yıllar boyunca, ağız kokusu hastalarımızın dişlerini temizledik, dolgularını yaptık. Belki bu defa iyileşir diye temenni ettik. Fakat hepsinin iyileşmediğini gördük. Eksik olan neydi ?

Ağız kokusu tedavisinde atılacak adımlar Birinci adım:

  • Hastanızın ağız hijyenini artırınız.
  • Ağızda bakteri tutunabilecek her pürüzlü yüzeyi gideriniz. Ağız içerisindeki bütün yüzeyler bakterileri tutamaz olmalıdır, cilalı olmalıdır.
  • Ağızda köprü varsa, köprü gövdesinin altının açık olması gerekir. Köprü taşıyan bireyler potansiyel ağız kokusu hastasıdır. Yanlışlıkla kapalı yapılan köprüler koku yapar. Ülkemizde yapılan bir istatistiğe göre, her hafta yeni yapılan 2710 tane köprünün 1833 tanesi ağız kokusu yapacak şekilde kapalı yapılmaktadır (Aydın M, 2008). Eğer ağızda koku yaptığından şüphe duyulan köprü varsa sökmekte tereddüt etmeyiniz. Sayısız ağız kokusu vakası sadece ağızdaki köprüler sökülünce kaybolmaktadır. Köprülerin kenar uyumunun bozulması nadiren ağız kokusuna sebep olmaktadır. Ağız kokusu yapan köprüler üzerine daha fazla bilgi burada anlatılmıştır.
  • Diş fırçası eğitimi veriniz. Yumuşak fırçasının, elektrikli diş fırçalarının terk edilmesi gerekir. Dişlerin nasıl fırçalanacağı, nasıl bir fırçanın ve macunun seçileceği burada anlatılmıştır.
  • Ağız açıkkalıyorsa, burundan nefes alamıyorsa, ağız kuruluğu vardır ve koku sebebidir. Kendiliğinden gelişen ve burun tıkanıklığı ile ilişkili olmayan ağız kuruluklarının tedavisi zordur. Ağız kuruluğu için çok su içilmesini önerenler vardır. Fakat çok su içilirse çok idrar oluşur. Salya oluşmaz.
  • Hastanızın alkol kullanmasını engelleyiniz Çünkü alkol tek başına ağız kokusu sebebidir.
  • İki kişi ağız kokusundan iyileşmeyi hak etmez. Birincisi alkol kullanan, ikincisi dilini fırçalamayan.

Ağız kokusu tedavisi ikinci adım

  • Dil fırçalamak ağız kokusu tedavisinin en önemli basamağıdır
  • Mutlaka dil fırçalamasını öğretiniz.
  • Dil fırçalamanın ağız kokusu üzerine engelleyici etkisi %88 lere kadar çıkmaktadır.
  • Her diş fırçalamadan sonra dil fırçalanmalıdır. Diş fırçası dilin arka kısmından başlayıp öne doğru bastırmadan süpürmek sureti ile yapılmalıdır. Keratinleşmiş kıllı diller en fazla fırçalanmaya ihtiyaç duyanlardır.
  • Fırçanın özel dil fırçası olması gerekmez. Dil, diş fırçası ile de fırçalanabilir
  • Dil fırçalamak bulantı yapıyorsa nefes verirken çok çabuk hareketlerle fırçalanmalıdır.
  • Dil kazınmaz. Dil kazımak sakıncalıdır. Dil kazıyıcılar kullanılmamalıdır. Dil kazımak kanser yapar diye bir görüş hakimdir. Dil sadece fırçalanır.

Ağız Kokusu Tedavisinde Üçüncü Adım

  • Çinkolu ürünler veriniz. Çinkolu macun, gargara, sakız, vs.. listesini burada bulacaksınız
  • Çinkolu gargaraların içerisinde antiseptik (chlorohexidin vs) varsa en çok 1 hafta kullandırabilirsiniz, aksi durumda hastanın dili ve dişleri kahverengi boyanacaktır, tat alması bozulacak, mikrop dengesi bozulacaktır.
  • Çinkolu gargaraların chlorohexidin içermeyenleri (mesela HalitosilZn) ömür boyu kullanılabilir. Boyamaz.
  • Maalesef eczanedeki 10 gargaradan 9 tanesinde alkol vardır. Ağız kokusundan kurtulmak isteyen hastalarımız televizyon reklamlarına kapılıp alkollü gargara satın alarak, daha fazla ağız kokusuna sahip olmaktadır. Alkol koku yapar.

Yukarda yer alan tedavi sadece Tip 1 ağız kokusu vakalarını iyileştirebilir.

Her 4 kişiden 3 tanesinin ağız kokusu şikayeti vardır. Fakat ülkemizde ağız kokusu yok farz edilmektedir.
Peki o halde bu gün ülkemizde ve dünyada durum nedir?

Kaynak:

Aydın M, Teşhisten tedaviye ağız kokusu. Nobel Tıp Kitapevi, 2008, Istanbul
Aydın M. Ağız ve nefes kokusu, 2024 Ankara
Buradaki bilgiler hekimlere fikir vermek içindir muayene, tanı ve tedavi değildir.

DİŞ MACUNU KUTULARINA RESİMLİ PROSPEKTÜS KONULMALIDIR

Diş macunu

Halkımızın nasıl diş fırçalayacağını öğrenecek hiçbir kaynağı yoktur. Eğer diş macunu kutularının içerisine diş fırçalamasını öğreten küçük bir resimli prospektüs konulsaydı, halkımızın ağız sağlığı daha iyi durumda olacaktı. Klozet kapağı bile prospektüs ile satılırken diş macunları prospektüssüz satılmaktadır. 

Bu gün diş macununun özellikleri yeterince duyurulmamaktadır. Çoğu birbirinin aynısı olan sayısız macun satılmaktadır.

  • Bazı diş macunlarının içerisinde kum tanesi gibi aşındırıcılar vardır. (Diş macununu çiğnediğinizde çıtırdama sesi duyulur). Böyle diş macunları, minesi ince olan dişlere zarar verir, kamaşmalar ortaya çıkmasına sebep olur. Hassas dişleri olan bir insanın böyle macunları kullanması durumunda aşınmalar kaçınılmazdır. Aşınmaların tedavisi pahalıdır ve her yıl diş tedavisi için çok büyük paralar harcanmaktadır. İnsanların dişini beyazlatsın diye satın aldığı diş macunu, kamaşmaya sebep olabilmektedir, fakat kutunun üzerinde hiçbir uyarı yoktur.  Üstelik bu diş macununun üzerinde “hassas dişler için” olduğu yazmaktadır. Prospektüs hazırlanmalı ve içerisine uyarı yazılmalıdır.
  • Bazı diş macunlarının içerisinde ağır metaller (stronsiyum) veya potasyum nitrat vardır. Her diş macunu eser miktarda bile olsa yutulmaktadır, fakat kutu üzerinde hiçbir uyarı yoktur. Bu özellik prospektüse yazılmalıdır, insanlar uyarılmalıdır.
  • Çinko sitrat içeren diş macunları ağız kokusunu kısmen engellediği halde prospektüsünde bu güzel özelliği yazılmamıştır. Ağız kokusunu engelleyen macunlar sanki halktan gizlenmiş gibidir. Bu özellikler kullanıcılara prospektüs içerisinde duyurulmalıdır.

NELER YAPTIM:
Üzerime vazife olmadığı halde ülkemizde diş macunu üreten 3 firmaya (Colgate, Unilever ve P&G) defalarca mektup ve eposta ile müracaat ettim. Kolgeyt hariç geri dönen olmadı. Kolgeyt ise prospektüs koymadı. 19.12.2012 ‘de Sağlık Bakanlığına (Sn Recep Akdağ), 20.5.2013 ve 4. 2.2013 te Sağlık bakanlığına (Sn Mehmet Müezzinoğlu) 9.6.2012 tarihinde diş hekimleri birliğine mektup yazarak durumu anlattım. Daha eski mektuplarım da var. Zamanın başbakanı Sn Ahmet Davudoğlu’na 4.1.2016 tarihinde bir mektup yazdım. Olumsuz cevap alınca zamanın cumhur başkanı 29.1.2016’da Sn Erdoğan’a 54674231-622.02-4432 sayılı başvuru mektubu yazdım. Yıllardır bu işin peşindeyim fakat sesimi duyuramıyorum. Diş macununa prospektüs koyduramadım.

En yetkili makamlara diş macunu kutularına küçük resimli bir prospektüs konulması gerektiğini anlattım. Halkın diş fırçalamayı öğrenecek kaynağı bulunmadığını yazdım. Bu prospektüs halkın yegane bilgilenme kaynağı olacaktır. Toplumun ağız sağlığına olumlu etkileri olacaktır diye açıklama yazdım. 29.2.2016 da talebimin ilgili birimlere aktarıldığını yazan halkla ilişkiler mektubu aldım. Ama değişen bir şey olmadı.

İnşallah gelecekte sesimi duyan bir sağlık bakanı diş macunlarına prospektüs koyacaktır.