Diş gıcırdatmanın (BRUKSİZM) sebepleri 3 farklı grupta incelenir
–
Birincisi psikolojik sebeplerdir. Ben böylesine “psikosomatik bruksizm” adını veriyorum. Kardeş kıskançlığı, oidipal veya elektral kompleksler, fallik dönem veya sevgisizlik sebebi ile ortaya çıkabilir. Ya çocuğa ilgi göstermek veya profesyonel yardım almak gerekir.
Nörojenik sebepler
gastrointestinal kanalın ağız-appendiks arasındaki herhangi bir noktadan uyarılması, sindirim kanalının tamamında kasılma ve fonksiyon artışına sebep olur. Yani elimize bir kürdan alıp duodenumda her hangi bir noktaya batırmak mümkün olsaydı, ağzı çevreleyen salya bezi ve çiğneme kaslarından tutunuz, terminal ilyuma kadar her noktada fonksiyon başlatılırdı. İşte bu sebeple dolu mide ile yatmak, kabız kalmak, sindirim kanalını işgal ve meşgul eden iritanların yenmesi, parazitik tahrişler her birisi çiğneme kaslarının kasılmasına ve salya artmasına sebep olur. mekanizması Nervus Vagus’un uyarılmasını esas alır. Antiparazitik ilaçlar, disiplinli beslenme uygulanır.
Enzimatik sebepler
Otonom sinir sisteminin parasempatik bölümü salgılamadan sorumludur. Yani parasempatik sinir sistemini uyardığımız zaman sinirin uğradığı her yerde salgı birden artmaya başlar. Salgıların hepsi salyanın salgılanması da parasempatik emirler ile mümkündür. Parasempatik sinirler vazoaktif aminler ile dürtüklenebilir.
Ağızda histamin veya seratonin gibi bir vazoaktif amin salınması meydana geliyorsa, bu enzim, lokal olarak parasempatik uyarıya yani salgı artmasına sebep olur. Ayni zamanda çiğneme kaslarının da kasılmasını sağlar. Sürmekte olan bir diş, her türlü infalamasyon bu enzimlerin salınmasını ve parasempatik uyarının başlamasını sağlar. (Zaten bu sebeple diş çıkaran çocukta göz yaşı-burun salgısı-salya artışı görülür.) Oral infalamasyon giderilir, hijyen sağlanır, süren dişler için antihistaminik şurup verilir.
Bruksizm ne değildir:
► Genetik değildir
► Konjenital değildir
► Ağır ve ileri hasar yoksa alt çenedeki eklem hastalıkları burksizm için yeterli bir sebep değildir.
► Herhangi bir vitamin, enzim, hormon veya Magnezyum ile ilişkilendirilmemiştir.
► Diş sıkma ve gıcırdatma arasında etyoloji ve prognoz farklı değildir. Bu ikisini klinik anlamda sinonim gibi düşünebiliriz.
► Abartmamak lazımdır. Bu hastalığın (bruksizmin) uzmanlığı yoktur. Fakülteye veya özgün isimlere veya özgün branşlara gerek yoktur. Her diş hekiminin kolayca müdahale edebileceği basit bir rahatsızlıktır. Olayı servikal vertebralara kadar genişletip abartmaya gerek yoktur.
Tedavi:
● Botoks uygulamak kısa bir süre için kısmi çözüm getirebilir fakat, abonelik gerektirir, sürdürülemez ve travmatiktir, önermiyorum.
● Hipnoz, akupunktur, fitoterapi, homeopati, biyorezonans, diyafram nefesi, bilmemne diyeti, kalsiyum, magnezyum, çinko, hyalüronik asit, glukan, muska, mıknatıs koymak zararsız oyalanmalardır.
● Islak sıcak pansuman (sıcak suya batırılmış havlu) şakaklara 10 dk yaslamak (Öneriyorum)
● Kas gevşetici ilaç kullanmak. Gerekli bulmuyorum.
● Düşük yastık aç karnına uyumak noktürnal bruksizmi azaltır. (öneriyorum).
● Varsa kapanış bozuklukları ortodontik tedavi ile düzeltilmelidir. Kaplama veya dolgu ile değil.
● Alt çenedeki dişlerin üzerine sert plaktan yapılmış basit bir ısırma plağı 2 ay 20 saat/gün kullanılabilir. Birkaç senede bir defa veya gerek duyuldukça aynı plak tekrar 1-2 ay kadar kullanılır. (Makul tedavi budur. Bunu öneriyorum.)
● Sık yapılan hata yumuşak plak yapmaktır. Gördüğüm kadarı ile sayısız meslektaşım bu hatayı yapıyorlar. Yumuşak plak sakız refleksi yaratır ve bruksizmi artırır.